Y Cyngor

Cynghorau Cymuned

Mae Cynghorau Cymuned yn cynrychioli cymunedau unigol o fewn eu siroedd. Eu prif nod yw gwella amgylchedd ac ansawdd bywyd y bobl sy’n byw yn eu hardaloedd.

Mae gan Gynghorau Cymuned bwerau cyfreithiol i ddarparu rhai gwasanaethau, ac maent yn gweithio’n agos gyda’r Cyngor Sir yn eu hardal.

Dyma ambell beth mae Cynghorau Cymuned yn gyfrifol amdanynt –

hysbysfyrddau ac arwyddion gwybodaeth i’r cyhoedd
meinciau cyhoeddus a llochesi bysiau
cynnal a chadw llwybrau cyhoeddus
gofalu am fynwentydd.

Pwy all fod yn Gynghorydd Cymunedol?

Mae’n rhaid i chi fod yn:

ddeiliad Prydeinig, neu’n ddinesydd y Gymanwlad neu’r Undeb Ewropeaidd; ac ar y “dyddiad perthnasol” (h.y. y diwrnod y cewch eich enwebu arno neu, os oes etholiad, diwrnod yr etholiad) yn 18 oed neu drosodd;

A hefyd:

ar y “dyddiad perthnasol”, yn etholwr llywodraeth leol ar gyfer ardal y cyngor yr ydych am sefyll ar ei chyfer; neu
eich bod yn ystod cyfnod cyfan y 12 mis blaenorol wedi meddiannu, yn berchennog neu’n denant unrhyw dir ac adeiladau eraill yn ardal y cyngor; neu
yn ystod yr un cyfnod fod eich prif neu unig fan gwaith yn ardal y cyngor; neu
eich bod yn ystod y cyfnod 12 mis hwnnw wedi byw yn ardal y cyngor (neu o fewn tair milltir iddi)

Cyllid

Bob blwyddyn, bydd y Cyngor yn ceisio rhagweld pa wasanaethau y bydd yn eu darparu, ac yn amcangyfrif faint o arian fydd ei angen arno i’w cyllido. ‘Gosod praesept’ yw’r term swyddogol am hyn, ac mae’r arian yn cael ei gasglu drwy’r Dreth Gyngor.

Rhoddion Ariannol

Mae Deddf Llywodraeth Leol 1972 yn caniatáu i Gynghorau Cymuned wario ar weithgarwch nad oes ganddynt bwerau penodol yn ei gylch, os yw’r Cyngor o’r farn y bydd y gwariant o fydd uniongyrchol i’r ardal. Rhoddir caniatâd hefyd i’r Cyngor wario at ddibenion elusennol.

Bob blwyddyn, rhoddir cyfle i fudiadau o fewn dalgylch y Cyngor a thu hwnt, wneud cais am rodd ariannol. Gellir gwneud hyn trwy gysylltu â’r Clerc a rhoi manylion bras am waith y mudiad ynghyd â chopi o’r fantolen ddiweddaraf.

Dros y blynyddoedd, mae’r Cyngor wedi rhoi arian i’r canolfannau cymdeithasol yn yr ardal, i gylchoedd meithrin lleol ac i amrywiol elusennau, grwpiau a chymdeithasau yn yr ardal leol a thu hwnt.

Llwybrau Cyhoeddus

Mae’r defnydd o lwybrau cyhoeddus yn amrywio, gydag ambell lwybr yn cael ei ddefnyddio’n gyson, a dim cymaint o ddefnydd ar lwybrau eraill.

Mae Cyngor Gwynedd wedi cyflwyno system o gategoreiddio llwybrau sy’n seiliedig ar y defnydd y mae pobl yn ei wneud o’r llwybrau a’u buddioldeb.

Categori	Diffiniad
1	Llwybrau sy’n hwyluso symudiad pobl. Fel arfer, maent yn cael defnydd sylweddol neu’n ffurfio cyswllt mewn pentrefi.
2	Llwybrau poblogaidd a ddefnyddir yn bennaf ar gyfer pleser gan gynnwys llwybrau o amgylch cymunedau.
3	Llwybrau, a dim ond defnydd achlysurol arnynt, ond sy’n ffurfio cyswllt pwysig rhwng y llwybrau yng nghategoriau 1 a 2.
4	Llwybr heb unrhyw fudd na photensial amlwg lle mae llwybr arall rhesymol a chyfleus ar gael ar lwybr categori uwch.
Am fwy o wybodaeth gweler Polisiau Hawliau Tramwy Cyngor Gwynedd

Cynghorwyr

Mae 16 sedd ar y Cyngor. Mae’r Cynghorwyr, sy’n rhoi eu gwasanaeth yn wirfoddol ac yn ddi-dâl, yn cynrychioli’r wardiau o fewn y gymuned.

Mae rhai o’r Cynghorwyr wedi gwasanaethu ers blynyddoedd lawer, ac mae’n braf gweld Cynghorwyr ifanc hefyd yn elwa o brofiad helaeth y gweddill, ac yn rhoi llais i’r genhedlaeth iau.

Dyma restr o’r aelodau a’u manylion cyswllt:

Ward	Enw	Cyfeiriad	Rhifau Ffôn	Ymlyniad Gwleidyddol	Aelodaeth Is-Bwyllgor
Bryncir	Edward Evans	Llystyn Isaf, Bryncir, Gwynedd. LL51 9LX	01766 530226 07706042244	Annibynnol	Mynwentydd. Eiddo.
	Richard Parry	Gwindy, Llecheiddior, Bryncir, Gwynedd. LL51 9EZ	01766 530252	Annibynnol	Cyllid a Llywodraethiant. Llwybrau Cyhoeddus.
Prenteg	Gwilym Evans	Gelli, Prenteg, Gwynedd. LL49 9TD	01766 512632 07527960363	Annibynnol	Cyllid a Llywodraethiant. Llwybrau Cyhoeddus.
	J Richard Williams	Portreuddyn, Tremadog, Gwynedd. LL49 9SN	01766 513937 07717192263	Annibynnol	Mynwentydd. Eiddo.
Garndolbenmaen	Anwen Humphreys	Oneida, Garndolbenmaen, Gwynedd. LL51 9RX	01766 530719	Annibynnol	Cyllid a Llywodraethiant.
	John Jones	Tan Ffolt, Garndolbenmaen, Gwynedd. LL51 9TZ	01766 530312 07774603826	Annibynnol	Mynwentydd. Llwybrau Cyhoeddus.
	Clifford Williams	Llechwedd, Garndolbenmaen, Gwynedd. LL51 9TZ	01766 530325 07733408916	Annibynnol	Eiddo.
	Dylan Pritchard	2 Bryn Eifion, Garndolbenmaen, Gwynedd. LL51 9TQ	07795681647	Annibynnol
Golan	Amanda Noutch Owen	Clenennau, Golan, Garndolbenmaen. LL51 9YU	01766 530248 07786267486	Annibynnol	Cyllid a Llywodraethiant. Llwybrau Cyhoeddus.
	Megan Lloyd Williams	Cefn Coch Uchaf, Cwmystradllyn, Garndolbenmaen. LL51 9AZ	01766 530319 07810225308	Annibynnol	Mynwentydd. Eiddo.
Penmorfa	Dafydd Thomas	Alltwen, 2 Bryncir Terrace, Penmorfa, Gwynedd. LL49 9RY	01766 513254	Annibynnol	Mynwentydd. Eiddo.
	Gwenno Emlyn Huws	Ffynnon Beuno, Penmorfa, Gwynedd. LL49 9SG	01766 512101 07765361132	Annibynnol	Cyllid a Llywodraethiant. Llwybrau Cyhoeddus.
	Iddon Edwards	Cae Cerrig, Penmorfa, Gwynedd. LL49 9RT	01766 514587 07766346379	Annibynnol	Cyllid a Llywodraethiant.
Pentrefelin	Huw Pritchard	Nant, 15 Bryn Tyddyn, Pentrefelin, Gwynedd. LL52 0PE	01766 522558 07792174329	Annibynnol	Mynwentydd. Llwybrau Cyhoeddus.
	Delyth Evans	Bryn Melyn, Treflys, Porthmadog. LL49 9YN	01766 515963 07887608139	Annibynnol	Eiddo. Cyllid a Llywodraethiant.
	Manon Jones Evans	45 Bryn Tyddyn, Pentrefelin, Gwynedd. LL52 0PE	07884098092	Annibynnol

Cyfarfodydd

Fel arfer, mae’r Cyngor yn cyfarfod yng Nghanolfan Cymdeithasol Golan ar nos Iau gyntaf y mis am 7 o’r gloch . Mae’r cyfarfodydd yn agored i’r cyhoedd ac eithrio pan fo materion sensitif yn cael eu trafod. Cynhelir y cyfarfod blynyddol yn ystod mis Mai, ym mhob ward yn eu tro.